Chi tiết bài viết
Tác động của môi trường đối với gene của loài người
Cần chú ý những gì khi đắp mặt nạ
Phân biệt Công nghiệp nặng-công nghiệp nhẹ
Một số từ vựng về đơn vị đo lường
Sổ tay tự học dịch tiếng Trung
-----
以前的生物学观点认为,你体内的基因决定了你是谁。现在,另一个事实已经清晰地摆在我们面前:在“你是谁”这个问题上,你使用了哪些基因,与你携带了哪些基因同样重要。跟所有的生物学问题一样,这个问题的核心依旧是化学问题。
Quan điểm của sinh vật học trước đây cho rằng, gene trong cơ thể bạn đã quyết định Bạn là ai. Ngày nay, một sự thật khác đã bày ra trước mắt chúng ta một cách rõ ràng: Về vấn đề “Bạn là ai”, Bạn đã sử dụng những loại gene nào, và Bạn vẫn mang những loại gene nào quan trọng như nhau. Cũng giống với các vấn đề sinh vật học, trọng tâm của vấn đề này vẫn là vấn đề hóa học.
早期胚胎中,细胞可以发育成各种类型的组织。但随着胚胎发育,所谓的“多能干细胞”(pluripotent stem cell)则会发生分化,朝着不同的方向发展(例如血细胞、肌肉细胞或皮肤细胞)。这样,它们后代的“角色”就被固定下来。人体的形成,是干细胞中的染色 体受到化学修饰,基因表达按特定规则“开启”和“关闭”的结果。
Trong phôi giai đoạn đầu, tế bào có thể phát triển thành các loại tổ chức. Nhưng theo sự phát triển của phôi, thứ được gọi là “Tế bào gốc đa năng” sẽ có sự phân hóa theo các hướng khác nhau (Ví dụ như tế bào máu, tế bào cơ hoặc tế bào da). Như vậy, “vai trò” hậu thế của có đã được cố định. Sự hình thành của cơ thể là những nhiễm sắc thể trong tế bào gốc bị biến đổi hóa học, gene thể hiện kết quả theo quy tắc “Mở”, “Đóng” đặc biệt.
但是,上述化学修饰是可逆的,而且会受到人体环境的影响,这是克隆和干细胞研究领域的一项颠覆性发现。在干细胞的分化期,细胞不能永久地关闭某一基因,而 只能是将它们需要的基因维持在一种“准备”状态。也就是说,被关闭的基因也有参与工作的潜力(即合成它们所编码的蛋白质),当它们遇到周围环境中特定化学 物质时,这种潜力就可以激活。
Nhưng, việc sửa chữa hóa học nói trên có thể ngược lại phải chịu sự tác động của môi trường cơ thể người, đây là một phát hiện mang tính lật đổ trong nghiên cứu tế bào gốc và nhân bản. Ở giai đoạn phân hóa của tế bào gốc, tế bào không thể mãi mãi đóng một gene nào đó, mà chỉ có thể duy trì gene mà chúng cần ở trạng thái “Chuẩn bị”. Cũng có nghĩa là, gene bị đóng cũng có tiềm năng tham dự vào công việc (tức là tổng hợp Protein đã mã hóa của chúng), khi chúng gặp được chất hóa học đặc biệt trong môi trường xung quanh, tiềm năng này sẽ có thể được kích hoạt.
对化学家而言,最让人兴奋、也最具挑战性的是,基因表达的调控似乎涉及一些化学事件。这些事件发生在“中尺度”(mesoscale)水平上,主角是比原 子和分子更大的分子复合体,涉及复合体之间的相互作用。染色质(chromatin)是由DNA和蛋白质组成的复合物,具有一种层级结构。DNA双螺旋缠 绕在一个个圆柱形的、由组蛋白(histones)构成的蛋白颗粒上,然后这些蛋白颗粒会聚集起来,形成更高级的结构。目前我们对这种结构还知之不多(请 参见对页插图)。细胞活动极好地控制了这种组装过程——一个基因以何种方式,被定位到染色质的哪个位置,也许就决定了它能否正常表达。
Đối với các nhà hóa học, thứ làm con người bị kích thích nhất chính là sự thách thức, kiểm soát sự thể hiện của gene dường như đề cập đến một số sự kiện hóa học. Những sự kiện này phát sinh ở mức độ “Trung bình” (mesoscale), với vai trò chính là phân tử phức hợp lớn hơn cả nguyên tử và phân tử, liên quan đến sự tương tác giữa các thể phức hợp. Nhiễm sắc thể(chromatin)là thể phức hợp được hợp thành từ DNA và Protein và có một hệ thống phân cấp. Chuỗi xoắn kép DNA quấn quanh một hình trụ tròn, trên hạt Protein được hình thành từ histones (một protein đơn giản kết hợp với một nucleic axit để tạo nên một nucleoprotein), sau đó các hạt Protein này sẽ tập hợp lại, hình thành nên két cấu cao cấp hơn. Hiện nay, sự hiểu biết của chúng ta đối với kết cấu này không nhiều. Hoạt động của tế bào đã kiểm soát rất tốt quá trình lắp ghép này – Một gene bị định vị vào vị trí nào trên nhiễm sắc thể bằng phương thức nào, có lẽ đã quyết định xem có nó thể thể hiện một cách bình thường hay không.
细胞里,有些酶专门用于重塑染色质结构,它们在细胞分化过程中起着核心作用。胚胎干细胞中,染色质的结构看上去更松散、开放性更高,但随着一些基因进入 “沉默”状态,染色质会变得更加紧凑、有序。“染色质似乎可以决定并维持(或者说稳定)细胞的状态,”美国麻省总医院的病理学家布拉德利·伯恩斯坦 (Bradley Bernstein)说。
Trong tế bào, có một số enzyme chuyên môn dùng để tái tạo kết cấu nhiễm sắc thể, chúng có vai trò cốt lõi trong quá trình phân hóa tế bào. Trong tế bào gốc của phôi, kết cấu nhiễm sắc thể xem ra lỏng lẻo hơn, độ mở cao hơn, nhưng theo trạng thái xâm nhập “Trầm lặng” của một số gene, nhiễm sắc thể sẽ trở nên tăng tiết cấu và có thứ tự. Học giả bệnh lý Bradley Bernstein của Bệnh viện đa khoa Massachusettes, Mỹ nói rằng: “Nhiễm sắc thể dường như có thể quyết định và duy trì (hoặc ổn định) trạng thái của tế bào”.
此外,染色质在形成高级结构的过程中,DNA和组蛋白还会发生化学修饰。一些小分子会结合到DNA和组蛋白上,就像标签一样,告诉细胞里的分子机器该对基 因采取何种措施:应该阻止还是放任基因的表达。这种“标记过程”叫做“表观遗传”(epigenetic)现象,因为该过程不会改变基因携带的遗传信息。
Ngoài ra, nhiễm sắc thể trong quá trình hình thành kết cấu cao cấp, DNA và histones sẽ xảy ra biến đổi hóa học. Những tiểu phân tử sẽ kết hợp đến DNA và histones, cũng giống như việc dán tem, cho các bộ máy phân tử trong tế bào biết được nên áp dụng biện pháp nào đối với gene: Phải thể hiện ngăn ngừa hay thả lỏng gene. “Quá trình đánh dấu” này được gọi là hiện tượng “Biểu sinh”, vì quá trình này sẽ thay đổi thông tin di truyền mà gene sẽ mang theo.
至于成熟细胞能在多大程度上重获分化能力(不管它们能否变得像真正的干细胞那样,在再生医学中,诱导性干细胞的使用都是一个非常重要的问题),这在很大程度上取决于在表观遗传标记的重置上,科学家能走多远。
Đối với các tế bào trưởng thành có thể có lại được khả năng phân hóa ở mức độ lớn nhất (cho dù chúng có thể biến đổi giống như tế bào gốc hay không, trong y học tái sinh, việc sử dụng tế bào gốc mang tính dẫn dụ đều là một vấn đề hết sức quan trọng), các nhà khoa học có thể đi được bao xa, phần lớn phụ thuộc vào sự sắp đặt lại việc đánh dấu biểu sinh.
现在比较清楚的是,在遗传上,除了遗传密码里的关键信息,细胞还有一套完全不同的“化学语言”——这就是表观遗传。英国伯明翰大学的遗传学家布莱恩·特纳 (Bryan Turner)说:“人类的很多疾病都与遗传相关,包括癌症在内,但是一种潜在的疾病最终是否发作,通常还要看环境因素能否通过表观遗传的方式起作用。”
Việc so sánh rõ ràng hiện nay là, về mặt di truyền, ngoài thông tin chủ yếu trong việc mã hóa gene ra, tế bào còn có một bộ “Ngôn ngữ hóa học” hoàn toàn khác – Đó chính là biểu sinh. Nhà di truyền học Bryan Turner của Đại học Birmingham, Anh nói: “Rất nhiều loại bệnh của loài người có liên quan đến di truyền, bao gồm cả bệnh ung thư”, nhưng các loại bệnh tiềm ẩn này cuối cùng có phát tác hay không, thông thường còn phải xét đến nhân tố môi trường có thể tác động thông qua phương thức biểu sinh hay không”. (LDTTg dịch)
Nguồn: Xinhuanet
Chú thích: Một loại mã số thứ cấp mang theo cùng DNA . Tên gọi là “ Hệ gen biểu sinh - epigenome “Mã số này là một bộ dấu hiệu hóa học, dính theo gen, hành động như thể những trọng tài DNA. Chúng làm tắt vài gen và để cho vài gen khác hoạt động. Dù rằng hệ gen biểu sinh rất ổn định, chúng vẫn có thể thay đổi, có nghĩa là những lựa chọn lối sống tỉ như chế độ ăn uống và sử dụng dược phẩm cũng có thể ảnh hưởng lâu dài trên cách nào thân thể làm việc. Theo Randu Girtle, nghiên cứu di truyền học biểu sinh tại trung tâm y khoa viện đại học Duke, tại thành phố Durham, bang North Carolina - Hoa Kỳ nói: điều chúng tôi yêu thích về di truyền học biểu sinh là tiềm thế chúng ta có thể có, để thay đổi số phận chúng ta.