Chi tiết bài viết
Đường chân trời đã mất - Chương 6-3
Cậu cười nói: “Tôi 34 tuổi, cô ấy 24 tuổi. Đó chính là nguyên nhân”.
Một lát sau, Mallison đột nhiên hỏi: “Ồ, tôi muốn hỏi thêm, anh nói ông Trương bao nhiêu tuổi rồi?”
“Bao nhiêu cũng được”, Conway nói rất thoải mái, “từ 49-149 tuổi đi”.
Nhưng với những người mới lần đầu tới đây, câu nói như vậy không hề đáng tin so với những việc mà họ tìm hiểu được. Trên thực tế, có những lúc sự hiếu kỳ của họ không được đáp ứng và điều này đã làm cho ông Trương cho họ biết khá nhiều sự thực khó hiểu. Ví dụ như, phong tục và tập quán của những người dân trong thung lũng, ông Trương không hề bí mật với họ. Conway rất thích thú với việc đó, những nội dung mà cậu bàn đến đủ để tập hợp để viết thành một bản luận văn rất có ý nghĩa. Cậu giống như một cậu học trò thích thú tìm hiểu mọi sự việc, và cậu đặc biệt thích thú với câu hỏi họ quản lý những cư dân trong thung lũng như thế nào; qua khảo sát, việc này xem ra dường như là một chế độ thống trị chuyên chế khá linh hoạt và dễ dãi, ngôi chùa Lạt-ma thực thi sự nhân từ, thậm chí gần như là sự quản lý ngẫu nhiên. Việc này được coi như sự thành công bước đầu, mỗi lần xuống núi để đến với thiên đường trù phú phì nhiêu này, cậu càng tìm được thêm nhiều chứng cứ để tin tưởng vào điều đó. Điều làm Conway vẫn cảm thấy khó hiểu là cơ sở căn bản của các quy định và luật pháp là gì. Xem ra ở đây không có binh sĩ và cũng không có cảnh sát, vậy họ dựa vào những quy định gì để đối phó với những kẻ không tuân thủ luật pháp? Câu trả lời của ông Trương là ở đây rất hiếm gặp các trường hợp phạm pháp, một mặt là vì chỉ những sự việc cực kỳ nghiêm trọng mới được coi là phạm pháp, mặt khác là do mỗi người đều có được cuộc sống đầy đủ và tốt đẹp, những nguyện vọng thích đáng của mọi người đều được đáp ứng, các biện pháp phải áp dụng bất đắc dĩ đó là việc những người phục dịch trong chùa Lạt-ma trục xuất kẻ phạm tội ra khỏi thung lũng – tuy chỉ như vậy nhưng đó đã bị coi là sự trừng phạt đáng sợ nhất và nghiêm trọng nhất, và cũng rất ít khi phải áp dụng hình phạt đó. Ông Trương tiếp tục kể, mấu chốt của sự quản lý ở thung lũng Ánh trăng xanh là việc không ngừng hướng dẫn cách sống và các hành vi tốt cho người dân, để họ cảm nhận được rằng có những sự việc là “không được làm”, nếu họ vi phạm thì sẽ mất đi địa vị xã hội và sự tôn trọng của mọi người. “Người Anh các Ngài phải chăng cũng dạy về những quan niệm như vậy trong trường công lập?” ông Trương nói tiếp, “Nhưng khi vận dụng thực tế thì e rằng có sự khác nhau. Ví dụ như, những cư dân trong thung lũng của chúng tôi biết rằng không nên lạnh nhạt với người lạ, không nên cãi vã châm chọc người khác, cũng không nên đấu tranh lẫn nhau chỉ vì cái quyền được ưu tiên. Các hiệu trưởng ở nước Anh của các Ngài hô hào việc hưởng thụ niềm vui như trong cuộc đấu tranh ở sân vận động, nhưng quan điểm này lại bị cư dân của chúng tôi coi là một hành động dã man – một hành động hoang đường hoàn toàn mang tính kích động và thấp hèn.” Conway lại hỏi phải chăng từ trước đến nay chưa từng có chuyện tranh chấp vì phụ nữ.
“Rất ít, vì việc tranh cướp người phụ nữ mà người khác yêu thương bị coi là hành động thiếu đạo đức”.
“Giả dụ như người này rất yêu cô gái đó thì có tính đến chuyện đạo đức hay không?”
“Việc này, thưa Ngài thân mến, đối với một người đàn ông khác mà nói, việc nhường người phụ nữ cho anh ta là một hành động cao thượng, tất nhiên là cũng phải có được sự đồng tình của người phụ nữ mới được. Chắc Ngài cũng cảm thấy rất kỳ lạ chứ, Ngài Conway, người ta thường nói rằng ở một mức độ nào đó, một chút lịch sự cũng có thể giúp xóa bỏ đi rất nhiều hành vi bị coi là bất lương.”
Tất nhiên, trong quá trình tham quan thung lũng, Conway đã phát hiện được một đức tính tốt đẹp làm cậu càng thích thú hơn: tình bạn thân thiết và biết điểm dừng của các niềm vui thường nhật, vì cậu biết rằng mọi thủ đoạn chính trị và chế độ thống trị đều không thể đạt được cảnh giới lý tưởng và hoàn mỹ như thế này. Khi cậu đang bày tỏ sự tán thưởng chân thành thì ông Trương nói tiếp: “Ồ, nhưng Ngài cũng biết đấy, chúng tôi tin tưởng rằng nếu quản lý được càng tốt đẹp thì sẽ càng tránh được việc phải quản lý quá nhiều”.
“ Các ông không có bất kỳ cơ chế dân chủ nào à, ví dụ như việc bỏ phiếu bầu cử chẳng hạn?”
“Ồ, không có. Đối với một chính sách bắt buộc phải tuyên truyền là hoàn toàn chính xác, nhưng với một chính sách khác thì lại là cách làm sai mà người dân của chúng tôi không thể chấp nhận được”.
Conway cười và cậu phát hiện thấy đây là một cách nhìn nhận mới lạ và có sự đồng cảm.
Cũng trong thời gian đó, cô Brinklow cũng tìm thấy niềm vui trong việc học tiếng Tạng, còn Mallison thì lại bắt đầu cảm thấy bất an, lúc nào cũng lo lắng; Barnard thì lại bình tĩnh đến lạ thường, cho dù không biết đó là sự bình tĩnh thật sự hay giả vờ.
“Nói thật với cậu”, Mallison nói, “Sự vui mừng của gã đó chính là sự lo lắng của chúng ta. Tôi biết cậu ta giả như bình tâm, nhưng sự hài hước giả đò đó bắt đầu làm chúng ta lo lắng. Nếu chúng ta không cảnh giác thì chắc chắn sẽ bị hắn ta tung hứng trong lòng bàn tay mất thôi”.
Cũng có lúc Conway cảm thấy kỳ lạ về việc anh chàng người Mỹ này có thể yên tâm và thanh thản sống ở đây. Cậu trả lời: “Cậu ta có thể thích ứng với cuộc sống ở đây rất tốt, chẳng nhẽ không nên cảm thấy vui mừng vì điều đó sao?”
“Theo cá nhân tôi, điều này thật kỳ lạ. Anh biết về cậu ta được bao nhiêu hả Conway? Ý tôi là anh ta là người như thế nào, vân…vân…?”
“Những gì tôi biết về cậu ta không nhiều bằng anh. Tôi biết anh ta đến từ Persia và làm về thăm dò dầu mỏ. Cậu ta luôn nghĩ về mọi chuyện quá đơn giản – khi chuyến bay đã được sắp xếp, tôi đã phải mất rất nhiều công sức để thuyết phục cậu ta đi cùng với chúng ta. Mãi cho đến khi tôi nói rằng hộ chiếu Mỹ không chắn được đạn, cậu ta mới đồng ý rời đi.”
“Tiện đây tôi muốn hỏi một chút, anh đã từng xem hộ chiếu của cậu ta chưa?”
“Có thể đã xem rồi, nhưng tôi không nhớ rõ lắm. Sao anh lại hỏi vậy?”
Mallison cười nói, “Sợ rằng anh lại cho tôi là người lắm chuyện. Nhưng cho dù thế nào thì tại sao tôi lại phải thế này chứ? Giả dụ như chúng ta có điều gì bí mật, thì trong hai tháng ở đây, mọi chuyện cũng sẽ đều được tiết lộ. Sự việc này xảy ra chắc chắn là ngoài ý muốn, đương nhiên, tôi chưa từng tiết lộ với ai một câu nào. Tôi thấy rằng ngay cả với cậu, tôi cũng không thể cho biết, nhưng bây giờ chúng ta đã nói đến vấn đề này, tôi nên nói ra thì hơn”
“Đúng thế đấy, nhưng chúng tôi hy vọng anh sẽ cho chúng tôi biết anh đang nói cái gì chứ?”
“Chuyện là thế này, Barnard dùng một cuốn hộ chiếu giả, anh ta không phải là Barnard”.
Conway nhướn mày một cách thích thú, nhưng dường như không quá để ý đến câu chuyện. Cậu quý Barnard, chỉ cần cậu thích ảnh hưởng đến cậu ta thì cho dù là lý do gì; nhưng đối với cậu, hoàn toàn không thể quan tâm một cách thân thiết rằng anh ta là ai hoặc không phải là ai. Cậu nói: “Ồ, vậy anh cho rằng cậu ta là ai?”
